O zasiłek opiekuńczy mogą ubiegać się rodzice, którzy są zmuszeni przerwać pracę zarobkową z powodu choroby dziecka. O jego przyznanie można się również ubiegać w przypadku zamknięcia przedszkola lub żłobka, a także w razie choroby opiekunki lub rodzica opiekującego się na stałe dzieckiem. To rodzaj świadczenia, o które może się ubiegać każda osoba ubezpieczona z tytułu choroby dziecka lub innego członka rodziny, który ze względu na swój stan zdrowia nie jest w stanie normalnie funkcjonować i potrzebuje całodziennej opieki. Jakie kryteria należy spełnić, aby otrzymać zasiłek opiekuńczy i jaka jest jego wysokość?
Zasiłek opiekuńczy – kiedy?
Zasiłek opiekuńczy jest wypłacany przez ZUS osobie, która jest zmuszona sprawować opiekę nad członkiem swojej rodziny, który ze względu na stan swojego zdrowia wymaga takiej opieki lub – w przypadku dziecka – ze względu na brak możliwości zapewnienia innej opieki w godzinach pracy (np. ze względu na zamknięte przedszkole lub chorobę nauczyciela i brak możliwości zastępstwa). Osoba, która ubiega się o takie świadczenie, może opiekować się:
- chorym dzieckiem do 14 lat;
- zdrowym dzieckiem do 8 lat w razie losowych zdarzeń np zamknięcia żłobka lub przymusowej kwarantanny;
- niepełnosprawnym dzieckiem do 18 lat w razie brakiem możliwości opieki osoby na stałe nim się opiekującej (np z powodu jej choroby lub zdarzeń losowych), a także w razie choroby tego dziecka;
- innym członkiem rodziny, niekoniecznie niepełnoletnim.
Członkiem rodziny osoby ubezpieczonej i posiadającej prawo do zasiłku opiekuńczego jest osoba na stałe z nią zamieszkująca. Może to być zatem małżonek, rodzice, dziadkowie, teściowie, wnuki, rodzeństwo, partner, dzieci własne oraz dzieci partnera lub dzieci pozostające pod opieką prawną ubezpieczonego. We wszystkich jednak sytuacjach konieczne jest spełnienie jednego warunku, członek rodziny i osoba otrzymująca na opiekę nad nim zasiłek opiekuńczy muszą żyć we wspólnym gospodarstwie domowym.
Zasiłek opiekuńczy – jak długo?
Zasiłek opiekuńczy na opiekę nad członkiem rodziny wypłaca się ubezpieczonemu przez okres zwolnienia go od pracy z tytułu sprawowania tejże opieki. Jego długość zatem zależy bezpośrednio od długości choroby lub na przykład od okresu zamknięcia placówki edukacyjnej, do której uczęszcza dziecko i która sprawuje nad tym dzieckiem opiekę w godzinach pracy ubezpieczonego. Zgodnie z obowiązującym prawem, okres wypłaty zasiłku nie może być dłuższy niż 14 dni w przypadku opieki nad chorym członkiem rodziny innym niż dziecko do 14 lat i nie dłuższy niż 46 dni w razie opieki nad dzieckiem. Jeśli zasiłek opiekuńczy ma być wypłacany na opiekę nad zdrowym dzieckiem przed ukończeniem 8 lat lub chorym dzieckiem nie starszym niż 14 lat, okres ten wynosi łącznie 60 dni w ciągu roku kalendarzowego.
Zasiłek opiekuńczy – ile?
Wysokość zasiłku opiekuńczego zależy od wysokości zarobków osoby ubezpieczonej. Kwota ta obejmuje 80% podstawy wymiaru wynagrodzenia, wyliczanej w odniesieniu do ostatnich 12 miesięcy, i wlicza się do niej również premie i nagrody. Świadczenie to jest przyznawane za każdy dzień nieobecności pracownika, wliczając również dni ustawowo wolne od pracy. Jeśli ubezpieczony jest przedsiębiorcą, otrzymuje zasiłek w wysokości 80% dochodu, od wartości którego odprowadza się składki.
Zasiłek opiekuńczy – kiedy go nie dostaniesz?
W niektórych przypadkach ZUS odmawia wypłaty zasiłku opiekuńczego, gdyż jego przyznanie nie jest zgodne z prawem. Przesądzają o tym niektóre okoliczności, których ubezpieczony nie wziął pod uwagę przy składaniu wniosku. Taką sytuacją jest z pewnością posiadanie prawa do wynagrodzenia, gdy pracodawca wypłaca ubezpieczonemu pełne wynagrodzenie (zwykle podstawę) pomimo jego niedyspozycyjności do pracy spowodowanej koniecznością sprawowania opieki nad członkiem rodziny. Podobnie, w sytuacji gdy ubezpieczony przebywa na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym, nie może liczyć na otrzymanie zasiłku. Inna sytuacją, dyskwalifikującą ubezpieczonego, jest wnioskowanie o świadczenie w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub gdy przebywa w areszcie.
