Przebyty zawał serca może znacząco odbić się na zdrowiu fizycznym pacjenta, szczególnie jeśli miał ostry przebieg. Ponieważ wszelakie choroby serca stanowią aż 30% przyczyn niezdolności do pracy[1], niezwykle istotne jest wdrożenie odpowiedniej rehabilitacji – nie tylko po to, by kontynuować życie zawodowe, ale też by odzyskać spokój i zdrowie umożliwiające codzienne funkcjonowanie. Jak powinna wyglądać rekonwalescencja i dieta po zawale?
Rehabilitacja kardiologiczna u osób po zawale serca
Rekonwalescencja pacjentów po przebytym zawale serca powinna się rozpocząć możliwie jak najszybciej. Tylko wtedy zyskujemy gwarancję maksymalnego powrotu do poprzedniej kondycji. Na dodatek działania podjęte w tym zakresie powinny być kompleksowe i obejmować takie elementy, jak:
- farmakoterapia dopasowana do potrzeb danej osoby;
- trening fizyczny;
- rehabilitacja psychospołeczna;
- przeciwdziałanie ryzyku wystąpienia choroby wieńcowej;
- zmiana trybu życia;
- edukowanie bliskich pacjenta[2].
Poszczególne etapy rekonwalescencji muszą być wprowadzane stopniowo z uwzględnieniem aktualnego stanu zdrowia. Wówczas mamy pewność, że przynoszą one realny efekt i nie stwarzają dodatkowego zagrożenia.
Rehabilitacja fizyczna po zawale serca
Wdrożenie aktywności fizycznej po przebytym zawale serca, nawet jeśli nie stwierdzono powikłań, powinno odbywać się pod okiem wykwalifikowanego fizjoterapeuty. Z reguły przez pierwsze dwie-trzy doby zalecane jest pozostawanie w bezruchu. Dopiero później można wprowadzić ćwiczenia oddechowe, a także dynamiczne, dotyczące niewielkich grup mięśniowych.
Kiedy faza wstępna przyniesie oczekiwane rezultaty, można stopniowo przechodzić do siadania i wstawania, a z czasem nawet do krótkich spacerów czy po prostu chodzenia wokół łóżka. Dopiero po upływie co najmniej czwartej doby możliwe jest podjęcie próby wchodzenia po schodach.
W drugim etapie rehabilitacji fizycznej, o ile wyniki pozostają dobre, zazwyczaj zalecane są treningi interwałowe czy ćwiczenia ogólne (takie jak rozciąganie, trening w wodzie czy gimnastyka oddechowa).
Dieta po zawale – co jeść, a czego unikać?
Osoby po zawale serca powinny przede wszystkim opierać swój jadłospis na świeżych owocach i warzywach. Wskazane jest także ograniczenie spożywania tłuszczów odzwierzęcych – zdecydowanie lepiej zastąpić je oliwą z oliwek bądź innymi olejami roślinnymi. Mięso z kolei powinno być chude (kurczak, cielęcina), zdecydowanie powinno się także sięgać po ryby, ponieważ zawierają duże stężenie dobroczynnych kwasów omega-3. W codziennie spożywanych produktach nie powinno również zabraknąć błonnika, którego mogą dostarczyć wszelkie produkty zbożowe – chleb pełnoziarnisty, kasze, płatki itp. Z tego też względu najczęściej zalecaną jest dieta po zawale oparta na diecie śródziemnomorskiej[3].
Czego z kolei należy unikać, kiedy interesuje nas dieta po zawale?
- Tłuste mięso (kaczka, gęś).
- Słodkie ciasta oraz większość wyrobów czekoladowych.
- Pieczywo cukiernicze.
- Smalec, słonina.
- Słodzone napoje.
Innymi słowy: po zawale należy jak najbardziej ograniczyć spożywanie tłustych produktów z dużą ilością cukru.
[1] K. Turczyn-Jabłońska, M. Waszkowska, Przystosowanie do pracy osób po zawale serca – rozważania modelowe, „Medycyna Pracy” 2005, t. 56, nr 1.
[2] P. Piotrowicz, J. Wolaszkiewicz, Rehabilitacja kardiologiczna pacjentów po zawale serca, „Folia Cardiologica Excerpta” 2008, t. 3, nr 12.
[3] K. Falkiewicz, Jak powinna wyglądać dieta pacjenta po zawale serca i niedokrwiennym udarze mózgu?, https://www.instytutsanvita.pl/dieta-po-zawale/ [dostęp: 12.10.2020].
Bibliografia
- Dąbrowska J., Jurek A., Krakowska A., Grąbczewska Z., Kubica A., Udział rodziny chorego w rehabilitacji osób po zawale serca, „Cardiovascular Forum” 2007, t. 12, nr 1-2.
- Falkiewicz K., Jak powinna wyglądać dieta pacjenta po zawale serca i niedokrwiennym udarze mózgu?, https://www.instytutsanvita.pl/dieta-po-zawale/ [dostęp: 12.10.2020].
- Piotrowicz P., Wolaszkiewicz J., Rehabilitacja kardiologiczna pacjentów po zawale serca, „Folia Cardiologica Excerpta” 2008, t. 3, nr 12.
- Trzos E., Kurpesa M., Rechciński T., Wierzbowska-Drabik K., Krzemińska-Pakuła M., Wpływ rehabilitacji fizycznej na podatność tętnic u chorych po zawale serca, „Folia Cardiologica Excerpta” 2007, t. 2, nr 10.
- Turczyn-Jabłońska K., Waszkowska M., Przystosowanie do pracy osób po zawale serca – rozważania modelowe, „Medycyna Pracy” 2005, t. 56, nr 1.
