Jak napisać biznes plan - krok po kroku

Wysokie koszty zakładania własnej firmy bardzo często skłaniają przedsiębiorców do poszukiwania źródła dofinansowania. Sam pomysł na firmę nie wystarczy i potrzebna jest szczegółowa strategia marketingowa, by dostać wsparcie z urzędu. Zobacz, jak opracować biznesplan, by mieć szansę na uzyskanie środków na prowadzenie przedsiębiorstwa!

Spis treści

  1. Biznesplan co to jest?
  2. Co powinien zawierać biznesplan?
  3. Biznes plan, przykładowy wzór dokumentu
  4. Jak napisać biznesplan?
  5. Najczęściej zadawane pytania

Biznesplan co to jest?

Pomysł na własny interes jest początkiem długiej drogi do sukcesu, która wymaga dokładnej analizy możliwości i zagrożeń, wytrwałego działania na rzecz przyszłego przedsiębiorstwa i dużego nakładu kosztów. Właśnie ten ostatni punkt determinuje konieczność utworzenia biznesplanu. W takim razie, co to jest biznesplan? Tym mianem określa się dokument, który szczegółowo opowiada nie tylko o pomyśle na własny biznes, ale również zasadach jego działania, strategii marketingowej i wielu innych rzeczach, które mogą nie przychodzić do głowy od razu. Biznesplan powinien być wykonany starannie i dokładnie, ponieważ brak jednego szczegółu, który okaże się istotny dla urzędu czy instytucji, skąd zaciągamy pożyczkę, lub dofinansowanie, może doprowadzić do odrzucenia naszego wniosku. Wiąże się to z ponownym składaniem wniosku i poprawianiem całego opisu planowanego przedsięwzięcia, co jest pracochłonne i frustrujące. Z tego względu warto wiedzieć, co powinien zwierać doby biznesplan i na co należy zwracać szczególną uwagę podczas opisywania zasad funkcjonowania swojej przyszłej firmy.

Co powinien zawierać biznesplan?

Zarezerwuj sobie trochę czasu, ponieważ biznes plany to tego rodzaju dokumenty, które potrafią zająć wiele godzin. Wynika to z faktu, że całość składa się z wielu rozdziałów i wymaga dokładnego sprawdzenia, by uniknąć błędów i pomyłek w danych. Nie muszę również przypominać, że biznesplan powinien być napisany zgodnie z zasadami pisowni w języku polskim, z uwzględnieniem ortografii i interpunkcji. Kiedy wiesz już, jak będzie wyglądała Twoja przyszła firma i czym dokładnie chcesz się zajmować, możesz przystąpić do pisania. Niezbędne składowe dokumentu dla inwestorów to:

  • Streszczenie: to skrócona wersja całego dokumentu, którą sporządza się na końcu. Do streszczenia warto się przyłożyć, ponieważ będzie on pierwszą rzeczą, którą przeczyta urzędnik. Pierwsze wrażenie jest niezwykle ważne i samo streszczenie może zadecydować o przyjęciu lub odrzuceniu wniosku.
  • Charakterystyka firmy: dane przedsiębiorstwa oraz życiorys właściciela zakończone opisem firmy.
  • Opis produktu lub usługi, czyli szczegółowy opis działania firmy.
  • Zarządzanie firmą oznacza liczbę pracowników i opis innych elementów struktury organizacyjnej.
  • Analiza rynku, charakterystyka branży, opis konkurencji.
  • Strategia marketingowa, czyli reklama i sposób pozyskiwania klientów.
  • Plan finansowy, który oznacza rachunek zysków i strat oraz źródła finansowania działalności.

To ogólne rozdziały, których nie może zabraknąć w dokumencie opisującym Twoją przyszłą firmę. Każdy z nich musi być odpowiednio rozwinięty i najlepiej podzielony na podrozdziały, które zwiększą czytelność dokumentu. Jak to zrobić dowiesz się w akapicie niżej, gdzie opracowaliśmy przykładowy wzór dokumentu.

Biznes plan, wzór dokumentu

Sposób wykonania biznesplanu budzi wiele zastanowienia wśród przyszłych przedsiębiorców, na szczęście w internecie dostępnych jest sporo szablonów, jak powinien wyglądać biznes plan. Wzor dokumentu powinien być jednak tylko inspiracją do napisania własnej wersji. Charakterystyka poszczególnych części biznesplanu musi być indywidualna, a dokładna forma dokumentu zależy od wymagań, jakie mamy z urzędu pracy lub innej instytucji, skąd mamy zamiar uzyskać pieniądze. Ważne, aby nie zapomnieć o żadnym szczególe. Poniżej przedstawiamy własny wzór dokumentu, na podstawie którego możesz oprzeć swój projekt biznesu.

1.Charakterystyka firmy powinna zawierać dane firmy oraz dane przedsiębiorcy. Ten punkt powinien zawierać:

  • Pełną nazwę firmy,
  • Adres zarejestrowanej firmy,
  • Adres do korespondencji,
  • Numer telefonu oraz e-mail,
  • Lokalizację działalności,
  • Bank i nr rachunku bankowego.

Dane firmy dobrze jest oddzielić stosownym nagłówkiem, a więc powyższą część można zatytułować Dane przedsiębiorstwa, a punkty poniżej zatytułować jako Dane wnioskodawcy, które powinny składać się na:

  • Imię i nazwisko,
  • Datę urodzenia,
  • Wykształcenie (opis wszystkich ukończonych szkół),
  • Kwalifikacje i umiejętności (obsługa pakietu Microsoft, prawo jazdy etc.),
  • Doświadczenie zawodowe (obejmuje pracę zawodową, staże i kursy).

2.Opis produktu, czyli dokładna charakterystyka działalności:

  • Data rozpoczęcia działalności,
  • Rodzaj działalności, czy jest to firma z działu handlu, usług, czy produkcyjna,
  • Przedmiot i zakres działalności do napisania według wzoru zgodnego z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD),
  • Forma prawna, czyli oznaczenie, czy jest to spółka, czy samodzielna działalność gospodarcza,
  • Urząd Skarbowy (rozliczanie z podatkiem VAT lub bez),
  • Finansowanie wkładu własnego, czy posiadasz własną gotówkę, czy korzystasz z kredytu,
  • Wysokość kwoty, o jaką ubiegamy się na rozwój firmy,
  • Uzasadnienie i krótki opis powstającego przedsiębiorstwa.

3.Plan marketingowy, który składa się z wielu podpunktów:

  • Opis usługi i charakterystyka klienta, liczba pracowników, szczegółowy opis produktów, cechy wyróżniające firmę na rynku, jak na przykład innowacyjna reklama produktu.
  • Należy opisać również, do kogo skierowana jest oferta, czy na rynek lokalny, krajowy, czy zagraniczny.
  • Jak wygląda charakterystyka popytu na daną usługę i czy jest ona stała, czy zmienna. W praktyce oznacza to określenie, jak rozkłada się natężenie ruchu w firmie w danym okresie. Na przykład w okresie wakacyjnym liczba klientów w kawiarni jest większa niż zimą.
  • Opisz również mocne i słabe strony przyszłej firmy, czyli zanalizuj możliwości i zagrożenia, jakie szykuje dla Ciebie wstąpienie w szeregi rynku.
  • Należy również poświęcić trochę czasu zagadnieniu, jak wygląda konkurencja dla Twojego biznesu i szczegółowo opisać największych przedstawicieli wśród konkurencji.
  • Opracuj strategię walki z konkurencją i podaj przykład działania na rzecz rozwoju własnej firmy w odpowiedzi na strategię konkurencji.
  • Następny podpunkt jest miejscem na opisanie tego, jak będzie wyglądała sprzedaż, charakterystykę lokalu i program promocji produktu lub usługi. Jeżeli zamiast sprzedaży tradycyjnej planujesz sprzedaż internetową, również powinieneś o tym napisać.
  • Opisz nakłady inwestycyjne związane z reklamą produktów, jaki rodzaj promocji wybrałeś i dlaczego.
  • Dodaj punkt o cenach swoich usług lub produktów, uzasadniając swój wybór pod kątem konkurencji, kosztów uzyskanych materiałów i kosztów związanych z opłacaniem pracowników i składek ZUS.
  • Na podobnej zasadzie opiera się ostatni podpunkt, który powinien być podsumowaniem wszystkich kosztów, z jakimi wiąże się Twój pomysł na biznes. W tym miejscu określ przewidywane przychody, jakie będzie generować Twoja działalność. Pozwoli to określić, na jak duży sukces ma szansę powstające przedsiębiorstwo.

4.Plan inwestycji. Ten rozdział jest miejscem na poruszenie kwestii inwestycyjnych i planach rozwoju działalności.

  • Warto zacząć od krótkiego opisu i uzasadnienia podjętych inwestycji i powodów, dla których zdecydowałeś się na ten krok.
  • Następnie konieczne jest szczegółowe wymienienie wszystkich potrzebnych materiałów i określenie kosztów związanych z ich zakupem. Do tej grupy należą ceny sprzętów potrzebnych do wyposażenia miejsca pracy. Każdy przedmiot również trzeba uzasadnić, podając powód zakupu i jego funkcję w firmie.
  • Posiadane zasoby. Biznesplan powinien koniecznie zawierać również informacje o posiadanych zasobach, do których należy wkład własny w postaci gotówki lub posiadanych sprzętów, czy miejsca.
  • Mając wynajęty lokal albo posiadanie niezbędnych pomieszczeń na własność również wymaga szczegółowego opisu, który uwzględnia powierzchnię i przeznaczenie każdego z dostępnych pomieszczeń. Ważne są również warunki miejsca, takie jak dostęp do wody i elektryczności.
  • Trzeba również wspomnieć o materiałach i sprzętach, które zostały już kupione lub są w posiadaniu firmy.

5.Analiza finansów. Ten punkt opisuje mocne i słabe strony przedsiębiorstwa, czyli wskaźnik zysków i strat, które firma będzie generować.

  • Aktywa i pasywa składają się na bilans finansowy, który należy dokonać w tym punkcie. Aktywa to inaczej zasoby, a pasywa to czynniki, które mogą zmniejszać przychody firmy. Na pasywa składają się pożyczki i kredyty oraz inne zobowiązania finansowe.
  • Następnym krokiem jest sporządzenie analizy zysków i strat na najbliższy okres. Są to więc przewidywania o tym, jak działalność będzie radziła sobie na rynku w kolejnych miesiącach. Rachunek powinien obejmować koszty zatrudnienia pracowników, wydatki na firmę, składki ZUS oraz wszelkiego rodzaju dochody.

6.Podsumowanie. To zgrabne zebranie całego biznesplanu w całość. To nie streszczenie, a uzasadnienie, dlaczego akurat Twoja firma ma szanse powodzenia i warto ją dofinansować.

7.Spis wydatków. To szczegółowy plan wydatków, który określa nie tylko koszty zakupu wszystkich potrzebnych sprzętów, ale również zakłada dokładną datę ich realizacji. Daty są bardzo ważne w tym punkcie, muszą być całkowicie zgodne z faktycznym terminem ponoszenia kosztów. Dlatego warto prowadzić specjalny kalendarz, w którym już na etapie rozpoczynania pracy nad realizacją pomysłu będziemy notować wydatki i daty zakupu odpowiednich narzędzi.

Nie można zapomnieć również o streszczeniu, które musisz napisać indywidualnie na podstawie własnego biznesplanu. Streszczenie powinno być konkretne i czytelne, ale również składające się z więcej, niż kilku zdań. Dwie do czterech stron będą idealne. Mimo że tę część biznesplanu piszemy na końcu, to umieszcza się ją na początku dokumentu. Wobec natłoku wniosków urzędnicy mogą odrzucać lub wstępnie zatwierdzać dany dokument właśnie na podstawie streszczenia, dlatego warto, by było ono dobrze napisane. Kolejnym obowiązkowym elementem biznesplanu jest ponumerowanie stron i stworzenie spisu treści, który ułatwi urzędnikowi dostęp do poszukiwanych informacji, tym samym zwiększając szansę na zatwierdzenie twojego wniosku o dotację.

Powyższa rozpiska jest tylko przykładem i ma na celu określenie struktury dokumentu. Zanim albo w trakcie tworzenia własnego wniosku warto przejrzeć więcej, niż jeden wzór tego, jak należy przeistoczyć swój pomysł na biznes w wartościowy biznesplan. Porównanie przykładowych dokumentów pozwoli uniknąć błędów i idealnie wpasować się w wymogi, które stanowi urząd lub bank. Warto pamiętać również o tym, że napisanie biznesplanu można zlecić specjaliście. To z pewnością pozwoli zaoszczędzić czas i wysiłek poświęcony na sporządzenie dokumentu. Musisz jednak pamiętać, że znajomość treści biznesplanu jest obowiązkowa i trochę zajmie, zanim nauczysz się treści napisanej przez kogoś innego. Cały dokument będziesz musiał dokładnie sprawdzić, czy jest zgodny z wymaganiami i ze stanem realnym. Konsekwencje za podawanie nieprawidłowych informacji spadną na Ciebie, nie na osobę, której zleciłeś wykonanie profesjonalnego dokumentu. Do korzystania z usług specjalisty zniechęca również cena, za dobrze napisany wniosek pod dotację lub kredyt zapłacimy od tysiąca do nawet kilku tysięcy złotych. Samodzielne wyszukanie wskazówek, jak napisać tego typu dokument jest znacznie lepszym rozwiązaniem.

Jak napisać biznesplan?

Chociaż znane są dokładne wytyczne tworzące biznesplan, jak napisać dokument tego typu musisz określić sam. Podstawą do struktury dokumentu jest rodzaj zakładanego przedsiębiorstwa i miejsce, do którego plan zostanie złożony. Każda instytucja posiada własne wymagania, a urząd pracy, w którym najczęściej załatwiane są kwestie dofinansowania, wymagań ma bardzo dużo. Dlatego warto zapoznać się nie tylko z zasadami tworzenia biznes planu, ale również realnie określić, na podstawie wymogów instytucji, jak duże są Twoje szanse na uzyskanie dotacji.

Będąc pewnym, że masz szansę na zaciągnięcie kredytu lub uzyskanie dofinansowania, możesz zacząć tworzyć swój biznesplan! Taki dokument przyda Ci się, nawet jeśli masz wystarczająco dużo środków na prowadzenie własnego biznesu i nie potrzebujesz dotacji. Wtedy tworzenie szczegółowego planu pozwoli wyraźnie zobaczyć szanse i zagrożenia Twojej przyszłej firmy oraz doskonale podsumuje cały plan marketingowy. Biznes plan uporządkuje wszystkie ważne kwestie, a Ty nie będziesz się gubił. W tworzeniu biznes planu, jako osobistej ściągi lub dokumentu do wglądu dla wspólników możesz pozwolić sobie na większą dowolność, jak w przypadku tworzenia planu w celu uzyskania dofinansowania. Kiedy wiesz już, gdzie planujesz złożyć biznesplan, możesz podjąć następne kroki:

  1. Zapoznaj się z wymogami urzędu lub instytucji, od której planujesz uzyskać wsparcie finansowe.
  2. Skonstruuj plan biznesu na podstawie punktów opisanych wyżej, dbając o spełnienie wymagań koniecznych, by uzyskać kredyt lub dotację.
  3. Sprawdź, czy dokument nie zawiera błędów, a wszystkie dane zostały napisane poprawnie i zgadzają się ze stanem faktycznym.
  4. Pamiętaj, że źródła finansowania i wszelkie plany projektu muszą być zgodne ze stanem faktycznym. W przeciwnym razie dotacja może zostać wycofana.
  5. Opisując fragment o reklamie i promocji produktu, pamiętaj, żeby dokładnie zanalizować takie czynniki, jak skuteczność i cena wybranego rodzaju promocji.
  6. Biznesplan powinien być przemyślany i napisany nie tylko po to, by przekonać inwestora do dotacji. Biznesplan to wartość również dla samego przedsiębiorcy, który ma szansę poznać swoje możliwości i tak dobrać strategię działania, by firma miała jak największe szanse powodzenia.

Państwo stara się wspierać małych przedsiębiorców, dlatego możliwe jest uzyskanie bezzwrotnej dotacji z urzędu, która pozwoli na otwarcie własnej firmy bez konieczności wieloletniego oszczędzania własnych środków. Uzyskanie dotacji z urzędu jest jednak bardzo trudne i wiąże się z koniecznością spełniania określonych warunków, między innymi należy być bezrobotnym przez pół roku. W dodatku pula środków przeznaczonych na dofinansowanie dla firm bardzo szybko się wyczerpuje, a wtedy na możliwość dotacji trzeba czekać do kolejnego roku. Innym sposobem na uzyskanie pieniędzy do stworzenia własnej firmy jest staranie się o dotacje unijne. Wysokość środków dla nowych przedsiębiorstw również jest ograniczona, więc z biznesplanem należy się spieszyć, by pula nie wyczerpała się, zanim nasz wniosek zostanie rozpatrzony. Taki stan jest powodem, dla którego bardzo często przedsiębiorcy decydują się na zaczerpnięcie kredytu. W przeciwieństwie do pieniędzy z urzędu, gdzie możliwe jest niezwracanie pożyczonej kwoty, jeżeli przedsiębiorstwo działa przez określony czas i posiada rentowność, o tyle w banku pożyczkę spłaca się niemal od razu, dlatego trzeba być przygotowanym na tę okoliczność. Plan finansowy powinien zakładać wszelkie niespodziewane koszta i wymaga sporego nakładu własnych pieniędzy, mimo możliwości zaczerpnięcia pożyczki.

Najczęściej zadawane pytania

Jeżeli jesteś w trakcie tworzenia biznesplanu i nie do końca rozumiesz wszystkie pojęcia, zerknij na nasz krótki słownik pojęć i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące tworzenia biznesplanu.

  • Czy biznesplan jest konieczny do rozpoczęcia działalności? Sporządzenie takiego dokumentu jest wymagane w przypadku, gdy poszukujesz dodatkowych źródeł finansowania, poza własnymi.
  • Co to są aktywa? Aktywa to zasoby majątkowe, które przedsiębiorca zdobył w przeszłości, ale będą one miały określony (dodatni) wpływ na działalność gospodarczą w przyszłości.
  • Co to są pasywa? Pasywa, odwrotnie do aktyw, oznaczają źródła finansów, które nie pochodzą od nas. To wszelkiego rodzaju kredyty i pożyczki, nakładające na firmę obowiązek spłaty.
  • Ile wynosi dotacja na otwarcie działalności gospodarczej? Na rok 2019 Urząd Pracy przeznaczył około 25 tysięcy złotych jako maksymalną kwotę dotacji.
  • Czy aby uzyskać dotację z Urzędu Pracy trzeba być bezrobotnym? Tak, trzeba być bezrobotnym co najmniej przez okres trzech miesięcy.
  • Skąd wziąć pieniądze na założenie firmy? Oprócz dotacji z Urzędu Pracy można starać się o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej lub Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW).
  • Jakie jest maksymalne dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej? Maksymalne dofinansowanie z Unii wynosi do 40 tysięcy złotych.
  • Jak długo początkujący przedsiębiorca nie musi płacić składek ZUS? Otwierając działalność po raz pierwszy, lub po upływie 5 lat od zakończenia poprzedniej działalności, właściciel jest zwolniony z konieczności odprowadzania składek przez okres 6 miesięcy.
  • Co to jest analiza SWOT? To nic innego jak analiza mocnych i słabych stron, jakie przewiduje przyszły przedsiębiorca po wejściu na rynek.
  • Co oznacza termin cash flow? Z angielskiego zwrot ten tłumaczy się jako przepływ pieniędzy. To element rozdziału biznesplanu traktujący o finansach. Cash flow to faktyczny przepływ pieniędzy w firmie, który daje najlepsze pojęcie o perspektywach przedsiębiorstwa na przyszłość.
  • Czy dotację z Urzędu trzeba zwracać? Jak firma będzie utrzymywała się na rynku przez co najmniej rok od otrzymania dotacji, to kwoty tej nie trzeba zwracać. Niewykorzystaną kwotę na zakup potrzebnego produktu trzeba jednak zwrócić.
  • Ile kosztuje biznesplan? W zależności od długości dokumentu i rodzaju działalności, gotowy dokument kosztuje od około 1 tysiąca do nawet kilku tysięcy złotych.

Chociaż tworzenie biznesplanu jest procesem czasochłonnym i wymagającym dużego skupienia i nakładu pracy, to warto go sporządzić i przyłożyć się do tego zadania. Bezzwrotne dotacje z Urzędu Pracy czy środków Unii Europejskiej są świetnym sposobem na zdobycie środków na rozkręcenie własnej działalności. W przeciwieństwie do kredytu nie będziemy musieli ich spłacać. O pozytywnym rozpatrzeniu wniosku decyduje atrakcyjność i rzetelność biznesplanu.